Οι παλιότεροι είχαμε διδαχθεί στο σχολείο έναν διάλογο του Πλάτωνα με τίτλο "Πρωταγόρας".
Σε αυτόν συζητούσε ο Σωκράτης με τον σοφιστή Πρωταγόρα το αν είναι ή όχι διδακτή η πολιτική τέχνη (αρετή).
Το ερώτημα αυτό είναι και σήμερα επίκαιρο καθώς βλέπουμε χιλιάδες συμπολίτες μας να συμμετέχουν ως υποψήφιοι στις προσεχείς δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Κι εύλογα αναρωτιέται κάποιος: έχουν όλοι αυτοί τα στοιχειώδη έστω προσόντα για να πετύχουν στο έργο τους;
Γνωρίζουν κάτι απ’ τη λεγόμενη "πολιτική τέχνη";
Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει "πολιτική τέχνη" με την κυριολεκτική-στενή σημασία του όρου. Η πολιτική δεν είναι όπως, π.χ., η τέχνη του μαραγκού, του υδραυλικού, του τυπογράφου που μπορεί να διδαχθεί.
Εκτός κι αν ως "πολιτική τέχνη" εννοούμε τη ρητορική ικανότητα να πείθεις τους άλλους πως το άσπρο είναι μαύρο. Πως η εξαθλίωση είναι "σαξές στόρυ". Αλλά τότε δεν μιλάμε για "πολιτική αρετή" αλλά για κοινή απάτη.
Προσωπικά, την "πολιτική τέχνη" την ορίζω ως την ικανότητα να λύνεις πραγματικά προβλήματα, να αντιμετωπίζεις με επιτυχία κρίσιμες καταστάσεις.
Αυτή η ικανότητα δεν είναι σίγουρα "έμφυτη", όπως την θεωρεί ίσως ο Σωκράτης.
Ούτε και είναι κάτι σαν τη ναυπηγική τέχνη που αν κάτσεις για κάποιον καιρό δίπλα σ’ έναν ειδικό, θα την αποκτήσεις κι εσύ.
Πιστεύω πως η "πολιτική τέχνη", όπως την όρισα παραπάνω, είναι η συνισταμένη μιας σειράς ιδιοτήτων, γνώσεων, δεξιοτήτων που σε μεγάλο (αλλά όχι απόλυτο) βαθμό και διδάσκονται και καλλιεργούνται. Όχι όμως από κάποιον συγκεκριμένο δάσκαλο, ούτε αποκλειστικά σε μια περίοδο του ανθρώπινου βίου. Είναι μια διαδικασία συνεχής και επίπονη ...
Η αποτελεσματική άσκηση της πολιτικής προϋποθέτει, κατ’ αρχήν, ιστορική γνώση, αυτογνωσία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ορθολογισμό και ψυχραιμία.
Οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται σε κατάσταση πανικού ή εν βρασμώ ψυχής.
Απαιτείται στάθμιση των πιθανοτήτων, συγκριτική ανάλυση κόστους-οφέλους, γνώση των αντίθετων και αλληλοσυγκρουόμενων δυνάμεων. Έμφαση στη λεπτομέρεια, συνυπολογισμός των αστάθμητων παραγόντων, κατάρτιση εναλλακτικών σχεδίων δράσεως...
Με άλλα λόγια, η αποτελεσματική άσκηση της πολιτικής εξουσίας προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη και συγκροτημένη προσωπικότητα που χτίζεται σταδιακά καθ΄όλη τη διάρκεια του βίου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου